Jak, gdzie, kiedy, jaki sprzęt, jakie badania okulistyczne lub badania u optometrysty wykonać.
Będzie to cykl artykułów przedstawiających zebrane informacje oraz pokazujące najnowsze i najlepsze metod, urządzenia zapewniające badanie wzroku i badanie oczu na miarę XXI wieku.
Jak badać wzrok żeby dobrze widzieć ?, na jakich urządzeniach ?
W zeszłym wieku ( druga połowa XX w.) obowiązującym standardem wyposażenia gabinetu okulistycznego była; kaseta okulistyczna z oprawką, tablica do badania ostrości wzroku, lampa szczelinowa, oftalmoskop ręczny. Dodatkowo, ale nie zawsze był skiaskop, keratometr elektryczny oraz polomierz elektryczny. Czyli generalnie urządzenia ręczne lub elektryczne, badania były męczące i często bolesne, kontaktowe (cały czas blisko specjalisty) oraz wymagały zakraplania oczu.
Uwaga tu NIESPODZIANKA ten historyczny sprzęt jest GŁÓWNYM wyposażeniem BARDZO wielu działających dziś gabinetów !!!.
Nie wierzysz to obejrzyj i przeczytaj dalej a może przekonasz się, że twoje poprzednie badanie nie było tak dobre jak zapewniano.
No to zaczynamy od podstaw czyli od badania ostrości wzroku - doboru szkieł lub soczewek.
Jeśli twoje poprzednie badanie wzroku polegało na założeniu "grubej" oprawki na nos, a następnie wkładaniu kolejnych szkiełek, w których miałeś odczytywać litery lub cyfry to ... tak się badało w zeszłym wieku. Poniżej przykład takiego dawnego badania:
To historyczne badanie z wykorzystaniem oprawki próbnej oraz kasety (zestawu szkiełek) obarczone jest wieloma błędami. Szkiełka podczas badania się brudzą, trudno ustawić je precyzyjnie w oprawie, oprawy trudno ustawić na nosie i głowie, nie da się wykonywać szybki zamian szkieł i ustawień, badanie jest bardzo kontaktowe (badany i badający cały czas centymetry od siebie). To wszystko sprawia, że badanie tą metodą jest mało dokładne, długie, męczące i ryzykowne. Jednocześnie samo "urządzenie" jest bardzo ograniczone w zakresie swoich funkcji i możliwych do wykonania procedur.
Rozwiązaniem na miarę nowego wieku jest foropter w wersji podstawowej - ręczny- a w wersji najnowszej i najdokładniejszej - elektroniczny - komputerowy.
wersja starsza: 
wersja najnowsza: 
Foropter elektroniczny to urządzenie składające się z zestawu soczewek, filtrów i przesłon zamkniętych w szczelnej obudowie sterowanych przez komputer i obsługiwane przy użyciu pulpitu. Jako najnowocześniejsze urządzenie do badania wzroku zapewnia idealną precyzję (kontrolowaną przez komputer), szybkość i bezpieczeństwo, gdyż specjalista steruje urządzeniem z odległości 1 lub kilku metrów. Zakres funkcji, procedur i badań jakie można na nim wykonać jest OLBRZYMI i ograniczony jedynie wiedzą specjalisty.
Drugim niezbędnym elementem badania wzroku jest to na co patrzymy podczas badania, czyli testy. Dawniej (niestety również obecnie) standardem były różnego rodzaju tekturowe lub plastikowe tablice z literami, cyframi, zwierzątkami, (rzadziej C lub E).
Tak było dawniej:
Obecnie zamiast tych plansz-tablic stosowane są rzutniki testów, a w wersji najnowszej i najdokładniejszej monitory LCD.
Tak powinno to wyglądać dziś:
Monitory umożliwiają wykorzystanie podczas badania wzroku niezliczonej ilości testów w tym barwnych, o różnym poziomie kontrastu oraz polaryzacyjnych. Dzięki temu oprócz ostrości wzroku wykrywać i oceniać możemy ustawienia oczu, tłumienia, niedowidzenia, wrażliwość na kontrast, różnice widzenia między oczyma w różnych warunkach i wiele, wiele innych. Oczywiście warunkiem jest użycie zestawu urządzeń czyli foroptera z monitorem.
Jeżeli więc zależy nam na najlepszym badaniu i kompleksowej ocenie wzroku to wybór jest prosty czyli gabinet z foropterem elektronicznym łączącym się z monitorem LCD. Mówiąc kolokwialnie jedno urządzenie bada a drugie wyświetla testy, ale muszą działać razem. I tak na marginesie, jeżeli myśli się o dobrych soczewka lub okularach np. progresywnych, których produkcja oparta jest na skomplikowanych obliczeniach matematycznych a obróbka wykonywana w specjalistycznych laboratoriach to jakie badanie wybrać, żeby widzieć ? ... teraz już wiadomo.
Oferowane produkty optyczne (okulary i soczewki) się zmieniają, są lepsze, nowocześniejsze a dzięki temu cieńsze, dokładniejsze, ale żeby działały dobrze NIEZBĘDNY jest odpowiednio nowoczesny gabinet, gdzie się je dobiera.
Następną kwestią jest wygoda Pacjent podczas procesu badania dla zapewnienia stabilnej pozycji, skupienia i prawidłowych wyników. Dlatego współczesny Pacjent nie powinien siedzieć, podczas badania, na jakimś "zydelku"-krześle, tylko na nowoczesnym unicie (jak u stomatologa) wyposażonym w szereg urządzeń.
Dzięki tym wszystkim udogodnieniom badanie jest szybsze i jednocześnie dokładniejsze i higieniczne. Większość nowoczesnych urządzeń sterowana jest z pulpitu czyli specjalista nie musi być przy głowie pacjenta może siedzieć kilka metrów od niego i sterować badaniem. Część najnowszych sprzętów wykorzystuje sztuczną inteligencję, która kontroluje proces badania. Dzięki temu specjalista nawet nie musi być w gabinecie podczas badania - widzi wyniki na komputerze i prowadzi badanie z innego pomieszczenia.
Kolejnym standardowym urządzeniem do badania wzroku jest autorefraktometr. Jest to urządzenie elektroniczne wykonujące pomiar wady wzroku zwane kiedyś "komputerowym badaniem wzroku". Pomiar taki obarczony jest wieloma błędami i wypisywanie recepty tylko lub głównie na jego podstawie jest OGROMNYM błędem. Badanie polega na obserwacji obrazka w urządzeniu mającego postać np. małego domku na końcu drogi lub balona.
Wyniki z tego badania są jedynie badaniami wstępnymi a receptę na okulary wypisuje się po badaniach przy użyciu foroptera oraz ekranu LCD i na postawie odpowiedzi uzyskanych od pacjenta.
Wszystkie te nowocześniejsze urządzenia są, oczywiście, dostępne i stosowane w Centrum Medycznym - Optycznym Joanna Górny w Środzie Wlkp. - Lider usług medycznych w regionie. - przeczytaj tutaj -
Kolejnym etapem powinna być wstępna ocena patologii oka czyli, potencjalnych lub istniejących chorób oczu.
Pierwsze badanie w kierunku chorób oczu to pomiar Ciśnienia w oku.
Do badań, które należy stanowczo wykonać podczas każdej rutynowej kontroli w gabinecie, jest pomiar ciśnienie wewnątrz oka (wewnątrzgałkowego). Dawniej badanie to było bolesne i stresujące, mało dokładne, wymagało zakraplania oczu i dlatego NIESTETY często pomijane.
Stara metoda: 
W nowoczesnych gabinetach stosowane są urządzenia elektroniczne, bezdotykowe. Do pomiaru ciśnienia w oku wykorzystuje się podmuch powietrza (delikatny) lub jednorazowe sondy sterowane magnetycznie, których pacjent praktycznie w ogóle nie czuje. A więc DOKŁADNIE, sprawnie, szybko i BEZBOLEŚNIE.
Nowoczesne badania:
Do pomiaru ciśnienia w oku stosuje się urządzenie o nazwie TONOMETR a wyniki badań podaje się w mmHg (czyli milimetrach słupa rtęci). Tonometr określany jest też czasem: ciśnieniomierzem do oka lub aparatem do pomiaru ciśnienia w oku.
Absolutną nowością w tonometr jest możliwość pomiaru ciśnienia wewnątrz-gałkowego w domu - przeczytaj tutaj -
Drugie badanie "wykrywające choroby" to ocena Dna oka
Kolejnym badaniem powinno być badanie dna oka czyli oftalmoskopia. Metoda historyczna to oftalmoskopia ręczna wymagająca BARDZO bliskiego (kilka do kilkunastu centymetrów) kontaktu specjalisty z pacjentem.
Oto stara metoda: 
Metoda mało higieniczna (w pandemii niebezpieczna) i mało dokładna. Widziany przez specjalistę obraz dna oka ma od kilku do kilkunastu minimetrów (nie cm tylko mm !) i NIE jest rejestrowany - zapisywany w żaden sposób. Czyli specjalista widzi malutki wycinek, bardzo krótko i to koniec. A można zupełnie inaczej czyli na miarę XXI wieku.
W nowoczesnych klinikach stosuje się fundus camerę do obserwacji i oceny dna oka. Widziany przez specjalistę obraz jest ograniczony jedynie wielkością monitora (może mieć ponad metr wielkości !) a każdy szczegół może być dodatkowo powiększany . Badanie jest rejestrowane - zapisywane w komputerze i w każdej chwili można do niego wrócić lub wydrukować.
A to nowoczesne urządzenia:
Ostatnim etapem badania oczu jest specjalistyczna diagnostyka czyli badania kliniczne.
Badania kliniczne to (generalnie) wysokospecjalistyczne badania oczu, które wykonywane są na zlecenie, w którym określony jest dokładnie rodzaj badań i ich zakres. Tak ważne jest dokładne sprecyzowanie jakie badania maja być wykonane, gdyż są to badania drogie, czasochłonne, czasem związane z podaniem kontrastu. Dobre skierowanie (precyzyjne) pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze oraz zdrowie pacjenta.
Badania te wykonuje się przed rozpoczęciem leczenia w celu dokładnego określenia problemu i podjęcia decyzji jak leczyć. Czyli badanie "mówi" czy oko jest chore, na jaką chorobę oraz jak jest źle. Wykonywane są w trakcie leczenia w celu oceny jego skuteczności. Czyli "mówi" czy leczenie jest dobre czy nie dobre i czy nie należy go zmienić. Wykonywane są również po zakończeniu leczenia, w celu oceny uzyskanych rezultatów oraz profilaktycznie, co określony czas celem zapobieżenia powrotowi choroby.
Są to BADANIA BARDZO WAŻNE bo pozwalają znaleść i leczyć przyczynę choroby a nie tylko jej objawy, które często są bardzo mylące a leczenie objawów NIESKUTECZNE !. Niestety dostęp do tego typu urządzeń jest ograniczony gdyż są drogie a ich obsługa wymaga dużej wiedzy.
W ramach badań wysokospecjalistycznych wykorzystuje się bardzo wiele nowoczesnych urządzeń i wykonuje bardzo wiele skomplikowanych procedur, które w skrócie trudno opisać. Do technologii mających największe zastosowanie okulistyczne w ostatnich latach należy STANOWCZO oct - czyli optyczna koherentna tomografia. Mimo, że technologia bardzo młoda to doczekała się już szeregu modyfikacji, jest dynamicznie rozwijana i pozwala badać oko od przedniego do tylnego odcinka tak kompleksowo i dokładnie jak do tej pory to nie było możliwe w sposób bezinwazyjny. Obecnie najnowszymi na świecie aparatami tego typu są urządzenia SOCT i SSOCT.
Najnowsza technologia badania oczu w Środzie Wlkp. - przeczytaj tutaj -
Odwiedź nas
Ul. Powstańców Wielkopolskich 2
Środa Wielkopolska 63-000
narożnik ul. Powstańców i Małej klasztornej
Pn - Pt w godz. 10:00 - 16:00
Wtorek do godz. 19:00 po uzgodnieniu tel.
Sobota : po uzgodnieniu telefonicznym